از اوایل دهه ۹۰ میلادی با به وجود آمدن مفهوم وب در اینترنت و پروتکل HTTP که به سادگی امکان به اشتراک گذاشتن مستندات در اینترنت را برای کاربران فراهم می کرد، روز به روز بر تعداد کاربران اینترنت افزوده شد. همچنین با زیاد شدن کاربران، بالا رفتن حجم مستندات و سادگی انتشار اطلاعات در اینترنت، مفاهیم تجاری نیز وارد عرصه اینترنت شدند.

در چبنین شرایطی هر شرکت یا سازمانی تصمیم به راه اندازی سایت های اینترنتی و یا بصورت فراتر، پایگاه داده ای تحت وب گرفته که به کمک آن، اغلب خدمات خود به ارباب رجوعانشان را از طریق اینترنت و بدون نیاز به حضور آنها در محل شرکت یا سازمان مورد نظر، ارائه نمایند.از طرفی راه اندازی چنین سرویسی نیازمند تامین تجهیزات گران قیمت، استخدام نفرات متخصص و صرف هزینه بالا می باشد.

راه حل این مشکل، راه اندازی مراکز خاصی تحت عنوانData Center  یا مرکز داده می باشد. Data Center  ها با در اختیار داشتن خطوط پر سرعت اینترنت ، سرورهای قوی و متعدد، تجهیزات پیشرفته تامین برق ، تهویه مطبوع و متخصصین مجرب، امکان راه اندازی سرورهای وب را برای عموم مردم ممکن ساخته اند. شرکت های تجاری ، سازمان ها و عموم مردم می توانند با اجاره کردن فضای محدودی در این دیتاسنترها، وب سایت های  خود را در معرض دید عموم قرار داده و با صرف حداقل هزینه بهترین سرویس ممکن را بدست آورند. برخی شرکت های بزرگ نیز با توجه به نیاز خود، اقدام به اجاره کردن یک سرور در دیتاسنتر می نمایند و آن را از راه دور ( Remote ) با ابزارهای خاص کنترل می کنند. اکنون با توجه به رشد سریع اینترنت، روز به روز به تعداد Data Center ها اضافه می شود به طوری که در حال حاضر در اکثر کشورهای پیشرفته این مراکز وجود دارند.

  Data Center به مجموعه‌ای از سرویس دهنده ها، زیرساخت‌های ارتباطی ، امنیتی و تجهیزات الکترونیکی گفته می‌شود که برای ارائه، نگهداری و پشتیبانی از سرویس‌های تحت شبکه ( اینترنت، اینترانت، اکسترانت ) بکار گرفته می‌شوند.

Data Center   ، بسته به نوع کاربردی که برای آن تعریف شده است، می‌تواند به عنوان یک مرکز پردازشی، مرکز ذخیره داده، مرکز جمع آوری داده و یا تمامی این موارد عمل کند. مراکز داده بسیار عظیم و متنوعی در سرتاسر شبکه جهانی اینترنت در حال سرویس دهی هستند که برخی از این مراکز استفاده تجاری محدود درون سازمانی دارند و برخی دیگر در اینترنت به صورت تجاری و یا عمومی قابل استفاده هستند.

از جمله Data Center های برتر در دنیا عبارتند از :

مایکروسافت:
Data Center شیکاگوی مایکروسافت یکی از بزرگترین Data Center های دنیا با ۶۵ هزار متر مربع، میزبان حدود یک میلیون سرور است که در واحدهای ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ تائی دسته بندی شده اند.

گوگل:

گوگل هیچگاه رسماً تعداد سرورهای خود را اعلام نکرده؛ ولی می گویند این شرکت صاحب بیش از ۹۰۰ هزار سرور است. حتی عجیب نیست اگر گوگل را با ۱۳ مرکز داده در سراسر دنیا مالک بزرگترینData Center جهان بنامیم .

ساختار Data Center

1. سیستم برق پشتیبان :

یکی از مهم ترین مسائل در Data Center سرویس دهی بدون وقفه به مشتریان می باشد. با توجه به امکان قطع برق به دلایل مختلف همچون حوادث غیرمترقبه یا جنگ، نیاز به سیستم برق پشتیبان ضروری است. معمولاً  Data Centerهای بزرگ از UPS های مخصوصی استفاده می کنند که امکان سرویس دهی به بیش از صدها سرور را دارند. علاوه بر سیستم UPS ، ژنراتورهای قوی نیز درData Center وجود دارد تا در صورت قطع بلندمدت برق، سرویس دهی بدون وقفه انجام شود .

۲) مشخصات فیزیکی :

با توجه به این نکته که اکثر سرورهای وب از نوع Desktop هستند، ساختمان دیتاسنترها اکثرا با سقف های بلند ساخته می شوند که علاوه بر تهویه هوا، امکان قرار دادن سرورهای بیشتر را می دهند. همچنین در تمامی Data Centerها، مسیرهایی برای گذراندن کابل های شبکه  کابل های برق وجود دارد. علاوه بر این موارد، وجود سیستم تهویه قوی برای پایین نگه داشتن دمای سرورها ضروری می باشد. البته مشخصاتی همچون وجود سقف کاذب، کف کاذب و همچنین سیستم اطفاء حریق در برخی موارد توصیه شده است.

۳) دستگاههای ذخیره سازی اطلاعات (Storage) : ذخیره سازی متصل به شبکه (Nas) دستگاهی است که به صورت اشتراکی در شبکه مورد استفاده قرار می گیرد.

۴) وجود سیستم های پشتیبان گیری : با توجه به سیاست های Data Center و نیاز پروژه ، پشتیبان گیری از اطلاعات امری کاملا ضروری می باشد.

دسته بندی Data center

مراکز داده را با توجه به اندازه و کارکرد به دسته‌های زیر تقسیم می کنیم:

           1- شبکه‌های سازمانی، تجاری و یا دانشگاهی  (Campus)
           2- شبکه‌های خصوصی ( ( WAN
           3- فراهم کننده‌های سرویس (SP) 
           4- مراکز داده اینترنتی  (IDC)
           5- مراکز داده فراسازمانی  (Extranet)
           6- مراکز داده محلی  ( Intranet)

واحد IT یکی از قسمت های بسیار مهم از هر سازمان و شرکت در سراسر جهان می باشد. توجه این واحدو ارتقاء آن یکی از نکات اصلی جهت تداوم کسب و کار می باشد. شرکت ها برای اجرای عملیات خود به  سیستم های اطلاعاتی متکی هستند . اگر یک سیستم در دسترس نباشد، ممکن است عملیات شرکت دچار اختلال و یا بطور کامل متوقف شود. ارائه یک زیرساخت قابل اعتماد به منظور به حداقل رساندن احتمال اختلال برای انجام عملیات IT  لازم است. از موارد مهم دیگر، امنیت اطلاعات می باشد. به همین دلیل Data  Center ها به عنوان یک محیط امن که احتمال نقض امنیت را به حداقل میرساند، مورد توجه قرار می گیرند.